| كشاورزي شهرستان |
مقدمه :
شهرستان بشرويه در شمال غربي استان خراسان جنوبي واقع گرديده كه تا مركز استان 300 كيلومتر فاصله دارد، و از شمال به بردسكن از جنوب به ديهوك ، از مشرق به فردوس وبجستان وازمغرب به طبس متصل است .
اين شهرستان داراي اقليم گرم وخشك بوده و وسعت حوزه آبريز آن 9525 كيلومترمربع است كه ازدوقسمت كم وسعت كوهستاني درغرب وپهنه وسيع شمال جنوب وشرق كويروبيابان و ريگزارتشكيل شده است . بلندترين نقطه آن روي قله جمال درغرب حوضه با 2445 مترارتفاع ازسطح درياوپست‌ترين نقطه آن دركويرنمك با 769 مترارتفاع ازسطح دريا قرار دارد . سطح ارتفاعات شامل3005 كيلومترمربع ومابقي آن دشت مي باشد، دشت هاي مستعد شهرستان شامل بشرويه وقاسم آباد بوده كه دشت بشرويه شامل اراضي حسين آباد ،غني آباد ،شهرك امام خميني (ره) ،اصفاك،كرند،رقه،ارسك،ريگوسياه ريگ ودشت قاسم آباد خود شامل نيگنان وچاه علي است .وسعت كل شهرستان 5993 كيلومتر مربع بوده كه از اين ميزان 4309 كيلومتر مربع مربوط به بخش مركزي و مابقي شامل بخش ارسك مي باشد . متوسط بارندگي درشهرستان براساس آمار سي ساله از 1333 تا 1363 به ميزان 6/110 ميليمتربوده واين ميزان باتوجه به كاهش بارندگي درسنوات اخيروخشكسالي هاي حاكم برشهرستان (ازسال 76 تاكنون) از 9/78 ميليمترتجاوز نكرده است . ميزان جمع تبخيرساليانه براساس آمار بيش از 3500 ميليمتر است . گرمترين ماه هاي سال شامل خرداد،تير،مرداد بوده وحداكثرمطلق درجه حرارت 49+ درجه سانتيگراد وسردترين ماه هاشامل آذر،دي وبهمن بوده وحداقل مطلق درجه حرارت گاهأبه 21- درجه سانتيگراد رسيده است،تعدادروزهاي يخبندان 65 روزوساعات آفتابي 2700 ساعت درسال ميباشد.
جمعيت:
جمعيت اين شهرستان برطبق سرشماري سال 1390، برابر با24683نفراست. ازاين ميزان جمعيت،6411 نفر در روستاها و18272نفردرشهرهاي بشرويه و ارسك ساكن ميباشند.
اين شهرستان داراي 2 بخش، 4 دهستان ودونقطه شهري است:
• بخش مركزي شامل دهستان كرند و دهستان عليجمال
• بخش ارسك شامل دهستان ارسك و دهستان رقه
وضعيت كشاورزي:
شهرستان بشرويه سطح وسيعي ازمحصولات زراعي وباغي را دارا ميباشد كه بالطبع اشتغالزايي اين بخش دراين شهرستان باسرعت چشمگيري صورت ميگيرد و اكثرمردم آن به كاركشاورزي اشتغال دارند به گونه اي كه تعداد بهره برداري هاي بخشهاي مختلف زراعي،باغي،دام وطيورحدود 18500 واحد ميباشند ودرمجموع اراضي شهرستان به كشت محصولات زراعي شامل جو،گندم،پنبه،جاليز،علوفه،زعفران ومحصولات باغي پسته،انار،انگور،گردووسايرگياهان باغي اختصاص دارد ودرزمينه سطح وتوليددرموردبرخي ازمحصولات پنبه،جو،جاليزوپسته دراستان مقام اول راداراميباشد.
سطح زيركشت محصولات زراعي18936.64 هكتار ومحصولات باغي8779.1 هكتارمي باشدكه سالانه مقدار83088.25 تن محصول به ارزش ناخالص2165 ميليارد ريال ازآن توليد ميشودضمن اينكه مجموع توليدات دامي8412تن به ارزش419 ميليارد ريال وتوليدات مربوط به گياهان دارويي 20 تن به ارزش1/4 ميليارد ريال مي باشد.
وضعيت دام:
پرورش دام ودامپروري هم درشهرستان رونق داشته ودرمجموع244319 واحد دامي و نيز150280قطعه طيور وجود دارد ضمن اينكه دراستخرهاي پرورش ماهي تعداد55000 قطعه بچه ماهي رهاسازي شده اند. همچنين توليد شير در طول سال حدود 7600 تن مي باشد .مجتمع دامپروري شهرستان كه ظرفيتي بالغ بر 200 واحدپرورش گاوشيري 20 رأسي رادارا ميباشددرفاصله 5 كيلومتري جاده رقه واقع است وكارتامين آب وبرق آن به اتمام رسيده تعدادي ازواحدهاي آن نيز واگذارشده و موضوع حفر چاه جهت تأمين آب پايدار در دست بررسي مي باشد. اصلاح نژاد دام درشهرستان بيشترازطريق تلقيح مصنوعي بوده كه اينكارتوسط 2واحددربخش خصوصي صورت گرفته وگزارش آن بصورت ماهيانه به اين مديريت ارسال مي گردد.
منابع آبي:
طبق آمارموجوددرحال حاضرتعداد264حلقه چاه عميق ونيمه عميق،192رشته قنات و82 دهنه چشمه درمنطقه وجودداردكه ساليانه حدود127 ميليون مترمكعب آب ازمنابع آب زيرزميني استخراج مي‌گردد.كه تعداد 6580 خانواركشاورز به كاركشاورزي اشتغال دارند.
كاهش ميزان بارندگي ها درسالهاي اخير ونيزافزايش ميزان تبخير باعث شده تاخشكسالي حاكم برمنطقه بصورت بحران خودنمايي كرده وباعث نگراني كشاورزان ودامداران منطقه شودتاثيراين پديده برمنابع آبي بصورت خشك شدن تعداد زيادي ازقنوات وچشمه ها كاهش شديد دبي سايرمنابع وافت سطح آب زيرزميني اثرگذاشته كه درنهايت كاهش عملكرد محصولات گياهي ودامي رادرپي داشته است . اين بحران مراتع را نيزتحت تاثيرقرارداده وخسارت جبران ناپذيري به پيكره كشاورزي ودامداري شهرستان واردآورده است . خسارت هاي ايجادشده شامل خشك شدن قنوات ودرنتيجه مهاجرت روستاييان به شهر،كاهش عملكرد محصولات زراعي وباغي،كاهش شديدعملكردزعفران،كاهش ميزان علوفه ودرنتيجه تقليل دام منطقه وكاهش توليد فرآورده هاي دامي در منطقه مي باشد.
استعدادها و پتانسيل هاي شهرستان
- استقرارشهرستان درمسيراستان هاي اصفهان،يزد،شيراز،چهارمحال بختياري وتأثيرآن درتمامي ابعادتوسعه
- بالاترين ارزش توليدمحصولات زراعي وباغي استان
- وجودبرخي ازمحصولات باكيفيت زردآلو،جاليز،پسته وگياهان دارويي وامكان صدورآن به بقيه نقاط كشور
- دارابودن مقام دوم سطح زيركشت محصولات زراعي آبي دراستان ومقام اول درمحصولات پنبه،پسته،جووجاليزوگياهان داروئي بسيار باارزش ومنحصربه فرد مانندآنغوزه شيرين بيان ،آويشن،زيره وخاكشيرذخايرغني ژنتيكي دامي وگياهي وتنوع زيستگاه ها
- سطح زيركشت بالاي برخي ازمحصولات زراعي مانندگندم،جو،پنبه وامكان اجراي كشتهاي مكانيزه
- وجود7600هكتارباغ پسته وباغ هاي جديدكشت مكانيزه درشهرستان وامكان اجراي عمليات ماشيني دراين باغات
- وجود برخيازكشاورزان عمده مالك باسطوح مناسب وامكان اجراي طرحهاي الگويي كشت مكانيزه دراراضي اين كشاورزان براي توسعه كشت مكانيزه
- وجودمزارع توليد وتكثير بذرپنبه وفعاليت شركت بهدشت به عنوان تنها مركزتوليد بذرتكثيريپنبه كه ميزان بذراستحصالي ازاين مزارع سالانه معادل 600 تن بوده وعلاوه برتأمين نياز بذري استان به استانهاي همجوار نيز صادرميگردد .
- ايجادمزارع تحقيقي مقايسه ارقام مختلف محصولات زراعي شامل پنبه،جاليز،گندم،جوو...
- امكان توسعه كشت محصولات علوفه اي وتوسعه دامداري هاي صنعتي
- دارا بودن مقام سوم درتوليد شيراستان وتوليدروزانه 19 تن شيركه توسط دومركزجمع آوري درشهرستان جمع آوري ميشود .
- وجود وسيعترين مجتمع دامپروري استان به مساحت 200 هكتارباظرفيت 245 واحد 20 رأس كه درحال حاضرتعداد 2 واحدگاوشيري و 2 واحدورمي كمپوست دراين مجتمع فعال بوده همچنين 4 واحدگاوداري ديگرنيزدرحال احداث مي باشد .
- مجتمع گلخانه اي باظرفيت 38 واحدكه علاوه براستقراردرحاشيه جاده به خط انتقال گازوبرق نزديك ميباشد .
- امكان توسعه صنايع تبديلي بخش كشاورزي
- امكان توسعه سطح شيوه هاي نوين آبياري
- وجودباغات يكپارچه ووسيع پسته شامل باغات 150 تا 500 هكتاري درسطح شهرستان كه بسترمناسبي براي تحقيقات علمي رافراهم نموده است .
- وجود 4 واحد ترمينال ضبط پسته درشهرستان كه علاوه برآن تعداد 6 فقره پروانه تأسيس احداث ترمينال ضبط پسته ديگرنيزصادرشده كه دريكي دوسال آينده به بهره برداري خواهدرسيد .
- وجود 2 واحدكارخانه پنبه پاك كني ويك واحدكارخانه خوراك دام درشهرستان .
- امكان پرورش شتردرمنطقه باتوجه به شرايط ووجود بيش ازهزارنفرشتردرشهرستان
- وجودامكانات كامل ادوات مكانيزه درشهرستان
- وجود نيروهاي متخصص دربخشهاي مختلف كشاورزي ودام
- وجودحدود 200استخرذخيره آب جهت پرورش ماهي
- امكان ايجادصنايع وابسته به پنبه درمنطقه
- وجودشركتهاي تعاوني روستايي وتوليد فعال بافضاهاي انباري مناسب وامكان استفاده ازتوانمندي اين شركتها
- وجودمزارع كشت مستقيم ومكانيزه پنبه ووجودكمباين پنبه درمنطقه
- امكان استفاده ازانرژي هاي نو وپاك (خورشيدي وبادي)باتوجه به شرايط آب وهوايي (تعدادساعات آفتابي و...).
استعدادها :
- استقرار شهرستان در مسير استانهاي اصفهان ، يزد ، شيراز ، چهارمحال بختياري وتأثير آن در تمامي ابعاد توسعه
- بالاترين ارزش توليد محصولات زراعي وباغي استان
- وجود برخي از محصولات با كيفيت زردآلو،جاليز،پسته وگياهان دارويي وامكان صدور آن به بقيه نقاط كشور
- دارا بودن مقام دوم سطح زير كشت محصولات زراعي آبي در استان و مقام اول در محصولات پنبه ،پسته ، جو و جاليز و گياهان داروئي بسيار با ارزش و منحصر به فرد مانند آنغوزه شيرين بيان، آويشن ،زيره وخاكشير ذخاير غني ژنتيكي دامي و گياهي و تنوع زيستگاهها
- سطح زيركشت بالاي برخي از محصولات زراعي مانند گندم، جو، پنبه و امكان اجراي كشتهاي مكانيزه
- وجود7600هكتار باغ پسته و باغهاي جديد كشت مكانيزه در شهرستان و امكان اجراي عمليات ماشيني در اين باغات
- وجود برخي از كشاورزان عمده مالك با سطوح مناسب و امكان اجراي طرحهاي الگويي كشت مكانيزه در اراضي اين كشاورزان براي توسعه كشت مكانيزه
- وجود مزارع توليد و تكثير بذر پنبه و فعاليت شركت بهدشت به عنوان تنها مركز توليد بذر تكثيري پنبه كه ميزان بذر استحصالي از اين مزارع سالانه معادل 600 تن بوده و علاوه بر تأمين نياز بذري استان به استانهاي همجوار نيز صادر مي گردد .
- ايجاد مزارع تحقيقي مقايسه ارقام مختلف محصولات زراعي شامل پنبه ، جاليز، گندم ، جو و...
- امكان توسعه كشت محصولات علوفه اي و توسعه دامداري هاي صنعتي
- دارا بودن مقام سوم در توليد شير استان و توليد روزانه 19 تن شير كه توسط دو مركز جمع آوري در شهرستان جمع آوري مي شود .
- وجود وسيع ترين مجتمع دامپروري استان به مساحت 200 هكتار با ظرفيت 245 واحد 20 رأسي كه در حال حاضر تعداد 2 واحد گاو شيري و 2 واحد ورمي كمپوست در اين مجتمع فعال بوده همچنين 4 واحد گاوداري ديگر نيز در حال احداث مي باشد .
- مجتمع گلخانه اي با ظرفيت 38 واحد كه علاوه بر استقرار در حاشيه جاده به خط انتقال گاز و برق نزديك مي باشد .
- امكان توسعه صنايع تبديلي بخش كشاورزي
- امكان توسعه سطح شيوه هاي نوين آبياري
- وجود باغات يكپارچه و وسيع پسته شامل باغات 150 تا 500 هكتاري در سطح شهرستان كه بستر مناسبي براي تحقيقات علمي را فراهم نموده است .
- وجود 4 واحد ترمينال ضبط پسته در شهرستان كه علاوه بر آن تعداد 6 فقره پروانه تأسيس احداث ترمينال ضبط پسته ديگر نيز صادر شده كه در يكي دو سال آينده به بهره برداري خواهد رسيد .
- وجود 2 واحد كارخانه پنبه پاك كني و يك واحد كارخانه خوراك دام در شهرستان .
- امكان پرورش شتر در منطقه با توجه به شرايط و وجود بيش از هزار نفر شتر در شهرستان
- وجود امكانات كامل ادوات مكانيزه در شهرستان
- وجود نيروهاي متخصص در بخشهاي مختلف كشاورزي ودام
- وجود حدود 200استخر ذخيره آب جهت پرورش ماهي
- امكان ايجاد صنايع وابسته به پنبه در منطقه
- وجود شركتهاي تعاوني روستايي وتوليد فعال با فضاهاي انباري مناسب وامكان استفاده از توانمنديها اين شركتها
- وجود مزارع كشت مستقيم ومكانيزه پنبه ووجود كمباين پنبه در منطقه
- امكان استفاده از انرژيهاي نووپاك (خورشيدي وبادي)با توجه به شرايط آب وهوايي (تعداد ساعات آفتابي و...)
واحدهاي توليدي اجرايي در بشرويه
- - سردخانه دو مداره ( زير صفر، بالاي صفر) - كارخانه بوجاري غلات و توليد بذر
- - كارخانه فرآورد هاي لبني - پودر جوانه غلات ( گندم جو)
- - واحد فرآوري جو پوست كنده ( انواع غلات پوست گيري شده) - واحد توليد خوراك آبزيان
- - واحد فرآوري زعفران ( قرص زعفران، اسپري زعفران) - توليد انواع كود آلي و ارگانيك
- - كشتارگاه دام سنگين ( شتر ، گاو) -انبارداري و نگهداري محصولات كشاورزي توسط سيلوي غلات
- - كشتارگاه طيور - توليد نئوپان از بقاياي چوب مزارع پنبه و باغات پسته
- - كارخانه خوراك دام - واحد پرورش شتر واحد پرورش كبك، بلدرچين و ...
- - واحد فرآوري و بسته بندي گياهان داروئي( خاكشير، آنغوزه، آوبشن و ...) - گلخانه هاي توليدگل و گياه
- - واحد فرآوري ترشي جات و مرباجات - واحدهاي پرورش گاوشيري صنعتي
- - واحد فرآوري و بسته بندي پسته و خشكبار - واحد توليد بچه ماهي جهت پرورش در استخرهاي داخل شهرستان و استان
آماركلي وضعيت كشاورزي شهرستان بشرويه | موقعيت جغرافيايي | | حداقل دما | حداكثر دما | تبخيرساليانه | متوسط بارندگي | دشت | ارتفاعات | وسعت حوزه آبخيز | عرض جغرافيايي | طول جغرافيايي | | 21- | 49+ | 3500 ميليمتر | 9/78 ميليمتر | 6520كيلومترمربع | 3005كيلومترمربع | 9525كيلومترمربع | 25/57درجه شرقي | 53/33درجه شمالي | | جمعيت | | جمعيت شهر ارسك | جمعيت شهر بشرويه | تعداد جمعيت شهري | تعداد جمعيت روستايي | كل جمعيت | | 2954 | 15318 | 18272 | 6411 | 24683 | | منابع آبي | | استحصال كل آب | چشمه | قنات | تعدادچاه عميق ونيمه عميق | تعدادكل | | 127 ميليون مترمكعب | 82 دهنه | 192 رشته | 264 حلقه | 538 | | سطح زيركشت وتوليد-ارزش | | محصولات باغي | محصولات زراعي | | 8779 هكتار | 18936 هكتار | سطح زيركشت | | 83088 تن | توليد | | 2165 ميليارد ريال | كل ارزش | | محصولات دامي | | ارزش | كل توليد | | 578ميلياردريال | 14010تن | | محصولات اصلي وسطح زيركشت | | انار | زردآلو | بادام | پسته | علوفه (يونجه،خصيل ذرت،ارزن) | زعفران | جاليز | پنبه | جو | گندم | نام محصول | | - | - | - | اول استان | اول استان | - | اول استان | اول استان | اول استان | - | وضعيت شهرستان | محصولات سوغات شهرستان:
خاكشير پسته زعفران خربزه هندوانه آنغوزه آويشن كلپوره زيره سبز زيره سياه كشك | | تاریخ به روز رسانی: | 1394/06/16 | | تعداد بازدید: | 15879 |
|